Cách đây 8 năm, cô Wu Shiheng đã nghỉ hưu sau 30 năm làm giáo viên tiểu học của huyện. Mấy tháng nay chị nhận nhiệm vụ mới, chồng và con trai ở Hà Nội kẹt lại đó từ tháng 5 để đưa con về quê tránh dịch. Lớp một. Hiện cháu đang học lớp 2, với hình thức trực tuyến.

Tại Hà Nội, Tuấn Kiệt theo học một trường công lập với hơn 50 học sinh. Cô giáo cho biết lần đầu tiên về với ông bà ngoại, cháu bé viết chữ không theo đường thẳng, còn dùng ngón tay để làm toán. Kiệt không thích học, không tập trung được nên mỗi lần cô đòi ngồi vào bàn, cậu bé nước mắt ngắn dài. Chị Hằng vất vả uốn nắn từng nét chữ, cách đọc, cách làm toán, đôi khi tôi còn chạnh lòng vì con chậm.

Cho rằng con khó có thể theo chân bạn bè sau khi về Hà Nội học trực tiếp, chị Hằng quyết định xây dựng kế hoạch học phí. Cô và chồng phân công nhau làm việc nhà, thay đổi lịch làm việc và kèm theo càng nhiều cháu càng tốt.

Kiệt học trực tuyến từ 8 giờ đến 11 giờ. Cứ 5h30 sáng, cậu bé được gọi ra sân vận động gần nhà để đạp xe tập thể dục. Hằng ngày cũng phải dậy sớm đi chợ rau, tranh thủ dọn dẹp, chuẩn bị đồ ăn sáng để có thể đến trường đúng giờ.

Từ tám giờ, cô và cháu học trực nhật đến trưa, anh phụ trách cơm nước. Sau hai giờ nghỉ trưa, Duanjie tiếp tục học với cô cho đến 5 giờ chiều, rồi cùng anh đi bộ. Buổi tối, chị Hằng cho con học một tiếng rồi lên giường đi ngủ. “Ngày nào tôi cũng làm theo lịch này vì chỉ cần được nghỉ một hôm là hôm sau lại phải chăm chỉ đi dạy, lần này còn bận hơn cả sinh con”, chị Hằng nói.

Biết con mải chơi, thiếu tập trung, cô giáo 60 tuổi không dám rời vị trí, tập trung điều khiển đóng mở micro, hay nhắc nhở con nghe lời cô giáo. Cô cho biết, nhờ gói mạng nâng cấp trước đó nên đường truyền ổn định, Kiệt không cho đứng lớp. Tuy nhiên, cô giáo bỏ đi vào lại nhiều lần khiến nhiều tiết học bị gián đoạn.

Dưới sự kèm cặp của bà ngoại, cậu bé đã “viết thành chữ”, biết tính toán và trình bày gọn gàng trong vở.

Tương tự, nhiều phụ huynh trẻ ở TP.HCM gửi con về quê nghỉ hè, không kịp về thành phố, đành phó mặc việc học của con cho ông bà ngoại. Anh Lê Đức Kiên, ngụ tại thành phố Shoude cho biết, con gái anh học lớp 4 ở thành phố cổ Gia Lai-Polai, học lớp 4 tiểu học cũ. Cô về quê thăm ông bà nội vào tháng 5 và bị kẹt lại cho đến nay.

Đầu tháng 9, do tình hình dịch bệnh ở Gia Lai tương đối ổn định nên gia đình cháu ngại học trực tuyến ở trường cũ hay về quê đăng ký học. Vì con gái xấu hổ, ngại học với bạn lạ nên anh đành cho con học trực tuyến.

Ở quê, ông bà có một bộ máy vi tính cũ mà anh chuyển về từ Tết năm ngoái, nhưng chúng không có tai nghe hay webcam. Anh Kiên phải nhờ người anh họ hàng xóm mua giúp những thiết bị này, lắp ráp và dạy con gái sử dụng. Máy tính cũ nên chập chờn, không bật được màn hình hoặc không kết nối được webcam trong nhiều ngày. Mỗi lần làm như vậy, cô con gái lại gọi điện nói với bố rằng phải nhờ anh họ chạy qua giúp.

Bắt đầu từ ngày 8 tháng 9, trường sẽ bắt đầu giảng dạy các khóa học mới vào buổi sáng, và sẽ có 4 lớp học trong vòng hai giờ kể cả thời gian nghỉ giữa giờ. Thời gian đó, sáng nào vợ chồng anh cũng thay phiên nhau gọi video cho các con, hỏi han, nhắc nhở các con chăm chỉ học hành. Ông bà đã gần 70 tuổi thay phiên nhau dìu cháu trai học bài, chủ yếu ngồi bên cạnh nhắc nhở nếu cháu lơ là. Nhiều khi gặp chuyện, cô quay sang hỏi ông bà nhưng chỉ cười trừ.

Ông nói: “Sách giáo khoa ngày nay đã khác xưa rất nhiều. Có nhiều bậc cha mẹ thậm chí còn không biết dạy con mình, huống chi là ông bà cách đây 50 năm”. Sau bữa tối, anh gọi điện cho con qua Zalo hoặc kết nối với Google Meet để hỏi han và giảng bài. Trong một ngày nhiều tiết học, hai cha con cùng học một tiếng rưỡi. Hai cha con chỉ nói chuyện khoảng 20 phút sau khi gặp nhau vài ngày hoặc anh có việc.

Sau khi trải qua kỳ nghỉ lễ ở quê dài nhất từ ​​trước đến nay, con gái tôi thường xuyên cằn nhằn xin bố mẹ cho vào Sài Gòn. Lý giải ở thành phố bình dân phức tạp, ở nông thôn yên bình hơn, cô bình tĩnh lại. Mấy tuần gần đây, con gái Kiên quen một vài người bạn cùng lứa tuổi gần đó rủ nhau đi chơi vào buổi chiều nên cũng bớt đau buồn. “Nhìn ở góc độ tích cực, việc học ở quê cũng là một trải nghiệm quý giá. Đứa trẻ đã học được cách tự làm được nhiều việc, biết giúp ông bà trồng rau, nuôi gà. Những điều cháu chưa biết đều có trong tay.” thành phố, “ông nói.

Cũng giống như anh Kiên, con của nhiều phụ huynh khác ở TP.HCM, lặn lội ở các tỉnh miền Tây hoặc Nam Trung bộ, phải nhờ ông bà hoặc người thân đôn đốc cho con học.

Tính đến hết tháng 9, theo thống kê của Bộ GD & ĐT, vẫn còn gần 40 tỉnh, thành phố đang áp dụng hình thức dạy học trực tuyến hoặc dạy học kết hợp truyền hình trực tuyến. Đợt dịch thứ 4 bùng phát vào cuối tháng 5, thời điểm kết thúc năm học. Thời điểm này, nhiều học sinh ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP HCM được bố mẹ cho về quê nghỉ hè hoặc tránh dịch.

Hồ Chí Minh có gần 100.000 học sinh nông thôn và 30.000 học sinh tiểu học. Trong đó, 26.000 trẻ học trực tuyến với giáo viên ở các thành phố, số còn lại học tạm tại các trường ở nông thôn. Tại Hà Nội, chưa có số liệu thống kê chính thức về số lượng học sinh bị kẹt ở nông thôn không thể tham gia học trực tuyến. Theo thống kê sơ bộ từ các trường tiểu học, số học sinh không thể tham gia học trực tuyến chỉ chiếm vài phần trăm toàn trường. Những đứa trẻ này có thể sống ở các vùng nông thôn với ông bà, thiếu trang thiết bị hoặc không thể hỗ trợ cha mẹ đang đi làm đang đi học.

Theo nhiều giáo viên tiểu học, học sinh nông thôn đến trường khó hơn học sinh thành thị. Trong số đó, hầu hết trẻ không có sự hướng dẫn trực tiếp của cha mẹ, chỉ biết trông chờ vào ông bà, những người không rành về công nghệ và thông tin. Internet ở các vùng nông thôn thường không ổn định, một số trẻ em còn thiếu sách giáo khoa.

Cô Fan Ding Qiuhan, giáo viên Trường Tiểu học Thực hành Đại học Sài Gòn (Q.3, TP.HCM), cho rằng để giúp đỡ trẻ em vùng nông thôn, người hiệu trưởng phải nắm bắt tình hình và hỗ trợ các em một cách có hệ thống. Mọi khóa học trực tuyến. Khi giao và sửa bài cho học sinh, cô chú ý để học sinh hiểu văn bản, từ đó phát hiện những điểm còn yếu của các em và hỗ trợ kịp thời. Trong các cuộc họp trực tuyến với phụ huynh, giáo viên có thể gửi video hướng dẫn cách sử dụng bài giảng và cách học trực tuyến. Từ đó, cha mẹ có thể hỗ trợ con cái từ xa. Nếu học sinh gặp vấn đề về Internet, giáo viên có thể bấm ghi bài để các em xem lại. Đối với những trẻ chưa có sách giáo khoa, giáo viên có thể gửi liên kết đến sách điện tử trong mỗi lớp học E-learning.

Ping Ming-Meng Dong