Các chuyên gia cho rằng, giải pháp thúc đẩy sinh bằng cách cho tiền sinh con thứ hai là không khả thi, “giống như bỏ muối vào bể cá” mà cần có giải pháp đa dạng.
bản thảo Tóm tắt Luật Dân số Bộ Y tế soạn thảo đang lấy ý kiến và báo cáo Chính phủ đề xuất phụ nữ ở vùng có mức sinh thấp được trợ cấp ít nhất một lần bằng tiền tương đương mức lương tối thiểu vùng khi sinh con. Mức này tương đương gấp đôi mức lương tối thiểu vùng khi sinh con thứ hai. Lương tối thiểu vùng đang được thực hiện gồm vùng thứ nhất (4,42 triệu đồng), vùng thứ hai (3,92 triệu đồng), vùng thứ ba (3,42 triệu đồng) và vùng thứ tư (3,07 triệu đồng).
GS Nguyễn Đình Cử (nguyên Viện trưởng Viện Dân số và Các vấn đề xã hội, Đại học Kinh tế Quốc dân) cho rằng, việc quyên góp tiền rất khó vì 3 lý do.
đầu tiênVề mặt chính quyền, dân số của 21 tỉnh có tỷ lệ sinh thấp nhất chiếm 39% dân số cả nước, tương đương khoảng 39 triệu người và khoảng 600.000 trẻ sơ sinh được sinh ra hàng năm. Nếu mỗi cháu được hỗ trợ hai tháng lương cơ bản (tương đương 9 triệu đồng) thì cần 5,4 tỷ đồng / năm. Số tiền này quá lớn, ngân sách nhà nước không thể đảm bảo.
thứ haiVề gia đình, mỗi gia đình chỉ được 9 triệu đồng để nuôi con đến 18 tuổi là quá ít. Ông Đoán phân tích, ở những vùng có mức sinh thấp, đông nam bộ (trong đó có TP.HCM) có mức sinh thấp do dân nhập cư nhiều. Nhiều cặp vợ chồng cũng lo được việc, thu nhập bình quân cao nhất nước nhưng tiền thuê nhà, tiền học cho con, đưa đón con và các khoản khác cũng khá đắt đỏ … “Mức thưởng 9 triệu đồng mỗi gia đình là gần hết. chỉ là muối trong chậu, “ông nói.
Thứ ba, Ông Đoán đánh giá hiện nay hầu hết người cao tuổi đều có lương hưu. Xưa có câu “trẻ cậy cha, già cậy con”, nhưng nay “trẻ cậy cha, già cậy cha”. Do đó, sự phụ thuộc vào con cái giảm đi rất nhiều trong cuộc sống sau này, dẫn đến giảm khả năng sinh sản.
Giáo sư Ku cho rằng các giải pháp hỗ trợ kinh tế của nhà nước chỉ có giá trị tinh thần, nhà nước hỗ trợ và khuyến khích các gia đình sinh hai con. Để đạt hiệu quả, cần đa dạng hóa các giải pháp. Ví dụ, cần thúc đẩy sự tham gia của nam giới, chia sẻ công việc nhà với phụ nữ, chăm sóc con cái để phụ nữ cảm thấy bớt gánh nặng. Phụ nữ hiện đại cũng phải đi làm, kiếm tiền, chăm lo cho cuộc sống gia đình, giảm bớt áp lực tài chính cho chồng… Kinh tế ổn định, chia sẻ việc nhà sẽ khiến các cặp vợ chồng muốn sinh thêm con.
Đồng quan điểm, đòi hỏi các giải pháp đa dạng, Ông Fan Zhengzhong, Chi cục trưởng Chi cục Dân số – Kế hoạch hóa gia đình TP.HCM, cho rằng chính sách chi trả khuyến khích không phải là giải pháp mới. Một số nước có mức sinh thấp như Singapore, Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan cũng đã áp dụng phương pháp này. Tuy nhiên, đối với Việt Nam, đây là một giải pháp “rất mới” khi nhiều tỉnh, thành đã bắt đầu có mức sinh thấp trong những năm gần đây.
“Với kinh nghiệm của các nước đi trước, chúng ta có thời gian phải thận trọng khi thực hiện các giải pháp này, vì trong nhiều nghiên cứu, giải pháp thưởng chỉ là một phần trong nhiều giải pháp”, ông Trung phân tích.
Theo ông Trung, thực tế, áp lực về điều kiện chăm sóc con cái của các cặp vợ chồng ở TP.HCM cũng giống như nhu cầu nhà ở ổn định cho con cái từ sơ sinh đến trưởng thành và chăm sóc y tế. Ngoài việc cạnh tranh việc làm, giá cả và chi phí đắt đỏ, ảnh hưởng của toàn bộ gia đình. Cặp vợ chồng quyết định sinh ít con hơn vì nhu cầu hợp pháp để có con và nuôi dạy chúng trong điều kiện tốt nhất có thể. Ngoài ra, ngày nay phụ nữ tham gia nhiều hoạt động xã hội hơn, áp lực gánh vác việc nhà, chăm sóc con cái cũng lớn.
Vì vậy, ông Trung cho rằng khi thực hiện chủ trương khuyến học, cần lắng nghe ý kiến của quần chúng nhân dân, tham khảo ý kiến của một số nhà nghiên cứu, chuyên gia, có biện pháp hữu hiệu nhất định, giải quyết đồng thời của nhiều bên. từ nhu cầu của cả vợ và chồng.
Tại Hội nghị chuyên đề dân số 2020, ông Nguyễn Daun, Cục trưởng Cục Dân số – Kế hoạch hóa gia đình toàn diện, Bộ Y tế cho biết, sau gần 3 năm thực hiện chính sách, khuyến khích mỗi gia đình chỉ nên có một hoặc hai người để xóa đói giảm nghèo, Việt Nam sẽ nâng tổng tỷ suất sinh (bình quân số con của phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ) ở mức 2,1 con / bà mẹ.
Theo ông Tú, đây là mức sinh thay thế cần thiết để duy trì dân số. Nếu mức sinh thấp, dân số sẽ “già đi” nhanh chóng, gây áp lực lớn lên các dịch vụ an sinh xã hội và chăm sóc y tế cho người cao tuổi. Nếu mức sinh thấp hơn nhiều so với mức thay thế thì dù có đầu tư một lượng tiền lớn cho các chính sách khuyến sinh. Ngoài ra, ở những vùng có điều kiện kinh tế – xã hội phát triển, mức sinh càng thấp thì chênh lệch mức sinh giữa các vùng, miền trên cả nước càng lớn.
Việt Nam là một trong những quốc gia có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất trên thế giới. Các nước phát triển như Pháp (115 năm), Australia (73 năm), Trung Quốc (26 năm) phải mất hàng chục năm mới chuyển từ già hóa dân số sang già hóa dân số, trong khi quá trình này ở Việt Nam chỉ mất hơn 15 năm. Việt Nam bước vào giai đoạn dân số già vào năm 2011 và dự kiến sẽ bước vào giai đoạn già hóa dân số vào năm 2038, khi đó tỷ trọng dân số từ 60 tuổi trở lên đạt 20%.
Nhiều giải pháp đã được đưa ra để duy trì mức sinh thay thếTổng cục Dân số đề nghị bỏ các quy định liên quan đến mục tiêu giảm sinh, sửa đổi, bổ sung các chính sách hỗ trợ, khuyến khích các cặp vợ chồng sinh đủ hai con; tập trung vào đối tượng trọng điểm là công nhân khu công nghiệp, khu kinh tế, khuyến khích sinh hai con trên địa bàn .
Tại Thành phố Hồ Chí Minh – Tỷ lệ sinh thấp đã là mối lo ngại trong nhiều năm. Tuy nhiên, dưới con mắt của Chi cục trưởng Chi cục DS-KHHGĐ thành phố, giải bài toán mức sinh thấp và già hóa dân số là một bài toán khó.
Thành phố Hồ Chí Minh là một trong 21 tỉnh thành có tổng tỷ suất sinh thấp nhất cả nước. Số liệu thống kê cho thấy, đến năm 2020, tổng tỷ suất sinh của phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ của thành phố là 1,53 con, có xu hướng tăng vào năm 2019 (1,39 con), nhưng vẫn chưa xóa bỏ được mức sinh thấp. Hiện nay, thành phố có dân số đông, nhưng dân số đang già đi với tốc độ nhanh.
Theo ông Trung, tỷ lệ sinh thấp và dân số già nhanh đang gây áp lực ngày càng lớn đến hệ thống an sinh xã hội cho người cao tuổi như lương hưu, bảo hiểm y tế, hệ thống trợ cấp xã hội và trợ cấp an sinh xã hội. Mức độ khám chữa bệnh, vui chơi, giải trí… kéo theo nguồn nhân lực, nhất là lao động trẻ giảm sút đã ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế – xã hội của thành phố. Mặt khác, chi phí cho việc thúc đẩy các chính sách về mức sinh sẽ gây áp lực lên ngân sách thành phố, và nguồn ngân sách này cần được đầu tư cho việc nâng cao chất lượng dân số để đạt được sự phát triển bền vững.
Hai năm trước, nhiều chuyên gia đã thảo luận và bình luận về hội thảo Vấn đề mức sinh thấp ở Thành phố Hồ Chí Minh: Hiện trạng, nguyên nhân và giải phápSau đó, ý kiến của những người phản hồi thông qua các phương tiện truyền thông cũng được ghi lại, và các đề xuất được đưa ra trên diễn đàn. Dự thảo chính sách dân số giai đoạn 2021-2025, Nó sẽ được trình lên Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh vào kỳ họp gần nhất, có thể vào cuối năm 2021.
Cụ thể, giải pháp đề xuất tập trung hỗ trợ tiền mua nhà ở xã hội một lần cho cặp vợ chồng sinh đủ hai con và chi phí nằm viện của cặp vợ chồng sinh đủ hai con (đồng chi trả, ngoài chi phí bảo hiểm, y tế. Đồng thời, kế hoạch tập trung hỗ trợ toàn diện cho các cặp vợ chồng yên tâm sinh con, nuôi con như cải thiện hệ thống y tế, giảm học phí, thay đổi kiến thức chăm sóc mầm non – mẫu giáo, cá nhân. giảm thuế thu nhập, điều chỉnh thời gian nghỉ thai sản …
Theo ông Trung, giải quyết vấn đề “mức sinh thấp” là một bài toán rất nan giải không chỉ ở Việt Nam, mà còn của nhiều nước trên thế giới. Thích ứng với mức sinh thấp cũng là một vấn đề cần sự tham gia của nhiều bên liên quan, quan trọng nhất là nó cần nhu cầu và mong muốn chính đáng của người dân, cũng như sự ủng hộ của nhiều bên liên quan. Vợ chồng con cái.
Đồng thời, ông Ku cho rằng việc hỗ trợ chính sách nhà ở giá rẻ cũng rất khó, vì quỹ hỗ trợ nhà ở hiện nay hầu như do doanh nghiệp, tư nhân thực hiện, tư nhân không xây dựng nhà ở cho người dân lao động.
Ông Ku nhấn mạnh: “Điều quan trọng là về lâu dài, đất nước cần có chiến lược thích ứng với mức sinh giảm dần và thay thế số lượng bằng lao động chất lượng cao. Ở một số nước, nước này cải thiện chất lượng lực lượng lao động bằng cách tăng năng suất, chẳng hạn như sử dụng robot trong công việc … Theo ông Gu, Việt Nam cần học hỏi và áp dụng các biện pháp thích ứng trong tương lai để bảo vệ nền kinh tế khỏi tác động mức sinh thấp.
ở châu ÁHai quốc gia có tỷ lệ sinh thấp nhất được ghi nhận là Nhật Bản và Hàn Quốc. Năm 2018, phụ nữ Nhật Bản có trung bình 1,42 con, trong khi phụ nữ Hàn Quốc có trung bình 0,98 con, ít hơn một nửa trong số 2,1 con cần thiết để duy trì sự ổn định dân số.
Chính phủ Nhật Bản đã đưa ra một số biện pháp để giúp các bà mẹ đang đi làm có thể cân bằng cuộc sống tốt hơn. Năm 1992, quốc gia này cho phép cha mẹ nghỉ phép đến một năm có lương sau khi đứa trẻ được sinh ra. Chính phủ cũng yêu cầu các công ty có hơn 300 nhân viên đặt mục tiêu tuyển dụng hoặc đề bạt nhân viên nữ. Năm 2017, Nhật Bản đã đầu tư 2 nghìn tỷ yên (18,47 tỷ đô la Mỹ) vào các chương trình trợ cấp cho người già và giáo dục trẻ em. Trường mầm non công lập miễn phí cho trẻ em từ 3-5 tuổi và trẻ em dưới độ tuổi đó từ các gia đình có thu nhập thấp. Một số thành phố và thị trấn ở Nhật Bản cũng đã áp dụng các biện pháp đặc biệt. Thị trấn Nai đã nâng tỷ lệ sinh từ 1,4 năm 2004 lên khoảng 2,8 năm 2014 thông qua các khoản quyên góp cho các bà mẹ mới sinh và trợ cấp chăm sóc trẻ em, nhà ở, y tế và giáo dục.
Trong nội bộ, Bộ Y tế Hàn Quốc cũng có các biện pháp khuyến khích nhân viên sinh con, bao gồm hỗ trợ tiền mặt cho nhân viên có nhiều hơn hai con. Một số chính quyền địa phương thậm chí còn sử dụng dịch vụ mai mối để tăng tỷ lệ sinh.
Chính quyền thủ đô Seoul cũng đã xây dựng chính sách hỗ trợ nhà ở cho gần 25.000 cặp vợ chồng mới cưới mỗi năm thông qua chương trình phúc lợi trị giá 3,1 nghìn tỷ won (2,6 tỷ USD). Những cặp vợ chồng chưa có nhà, đã kết hôn được 7 năm và có tổng thu nhập hàng năm dưới 100 triệu won có thể được vay tới 200 triệu won với lãi suất thấp. Những cặp vợ chồng sinh nhiều con sẽ được hưởng lãi suất ưu đãi.
.